ҮМЗ-на ҚМҚА не үшін қажет?
Жақында баспасөз қызметінің қызметкерлері қауіпсіздіктің мінез-құлық аудитіне қатысып қайтты. Мұндай аудиттердің не үшін қажет екендігін және қандай болатындығы туралы осы мақаладан оқыңыз.
Қмқа дегеніміз не
Қауіпсіздіктің мінез-құлық аудиті (ҚМҚА) – біздің кәсіпорынның қауіпсіздік мәдениетінің маңызды элементі. Бұл қызметкерлердің жұмысына менеджерлердің жүйелі тексерулерін қарастыратын процесс. Алайда, бұл әдеттегі тексеру емес, тексеруші мен тексерушінің өзара әрекеттесуінің ерекше түрі. Оның басты мақсаты – өндірістік қауіпсіздіктің бұзылуын жою ғана емес... Ең бастысы – оларды болашақта болдырмау!
Қауіпсіздіктің мінез-құлық аудиті қауіпті әрекеттердің, қауіпті жағдайлардың және салдарсыз оқиғалардың алдын алуға бағытталған.
Қауіпті әрекет – бұл қызметкердің мінез-құлқы, оның нәтижесінде өзіне немесе басқаларға жарақат алу, сондай-ақ қоршаған ортаға немесе кәсіпорынның мүлкіне зиян келтіру қаупі бар. Қызметкерлердің әрекетсіздігі қауіпті әрекет болуы мүмкін.
Қауіпті жағдай/ оқиға-оқиғаға әкеп соқтыруы мүмкін қызметкерлердің іс-әрекетімен немесе әрекетсіздігімен тікелей байланысты емес жағдай немесе оқиға. Қауіпті жағдай жобадағы қателіктерге, өндіріске, сапасыз қызмет көрсетуге немесе қасиеттердің нашарлауына байланысты болуы мүмкін.
Салдары жоқ оқиға (Near Miss) – жарақатқа, ауруға немесе зақымға әкеп соқпаған, бірақ ауыр зардаптардың ықтимал қаупін төндіретін, жоспарланбаған және күтпеген оқиға.
Біраз статистика
2018 жылдан бастап ҮМЗ-да Қауіпсіздіктің мінез-құлықтық аудиттері өтуде. Ағымдағы жылдың үш тоқсанында 2 715 ҚМҚА өткізілді, бұл жоспарланған саннан 645-ке жоғары. Олардың арқасында 1 735 қауіпті жағдай және 980 қауіпті іс-әрекет анықталды.
Қарапайым алгоритм
Бірінші кезең– дайындық кезеңі болып табылады: аудитор өткізілетін орынды анықтайды, тексерілетін учаскенің қауіпті факторларын анықтайды, қандай жұмыстар және кім орындайтынын біліп, жүргізілген жұмыстар бойынша құжаттама мен нұсқаулықтарды зерттейді, қызметкерлерге қажетті сұрақтарды дайындайды.
Бұдан әрі, мінез-құлық аудитін жүргізу кезінде аудитор қызметкерлердің іс-әрекеттерін бақылайды, мысалы: жұмыс өндірісінің қауіпсіз әдістерін пайдалану, арнайы киім мен ЖҚҚ-ны толық көлемде қолдану, жарамды құралдар мен жабдықтарды қолдану, жұмыс орнында қауіпсіздік техникасы мен тәртіп ережелерін сақтау.
Қызметкерлердің мінез-құлқын бақылағаннан кейін аудитор мен жұмысты орындаушы арасындағы әңгіме міндетті болып табылады. Әңгіме әрқашан оң сәттен басталады. Содан кейін аудитор тиісті сұрақтар қояды, олардың көмегімен тексеруші, әдетте, оның әрекеттерінің қайсысы дұрыс емес екенін өз бетінше біледі.
Мінез-құлық аудиті нәтижелерді ресімдеумен аяқталады. Тексеру нәтижелері мен деректер ҮМЗ-да «Өндірістік қауіпсіздікті басқару» бағдарламалық кешеніне енгізіледі.
ҚМҚА жүргізу кезінде «Жағымсыз» оқиғалар анықталуы және анықталмауы мүмкін. Сол кезде аудитор қызметкерлердің өз міндеттерін адал атқаратындығын ескеруі керек. Мүмкіндігінше аудитор басшыға осындай қызметкерлерді мадақтау және көтермелеу туралы өтініш жасайды.
Қмқа мысалы
Аудиттің іс жүзінде қалай өтетінін айтып береміз. Біз ҚМҚА өткізу кезінде тантал өндірісіне, дәлірек айтқанда №10 цехтың 57 корпусына бардық. Мұнда «Машзавод» ЖШС қызметкерлерінің бригадасы вакуумды күйдіру пешін монтаждау үшін іргетас дайындады. Аудитті сол кезде ТӨ ЕҚжҚОҚ жөніндегі директордың орынбасары міндетін атқарушы Андрей Довгополов және ТӨ ЕҚжҚОҚ жөніндегі инженер Артем Яковлев жүргізді.
Біраз бақылаудан кейін Андрей Матвеевич пен Артем Евгеньевич жұмысын тоқтатты, өздерін таныстырып, жұмысты тоқтата тұрудың себебін түсіндірді. Әңгіме барысында олар бригада мүшелеріне ЖҚҚ толық пайдаланбау туралы ескертулерді жасады. Бұдан соң Машзавод қызметкерлері жұмыс киімдерін қауіпсіздік талаптарына толық сәйкестендіріп, жұмысын жалғастырды.
Юлия Антонова, Алексей Проскуряков
